Azerbaycan Basını 150 Yaşında: Bağımsızlık Mücadelesinin Sözcüleri

Azerbaycan basını, halkın bilinçlenmesinden devletin kuruluşuna kadar uzanan tarihsel süreçte bağımsızlık mücadelesinin en güçlü sözcülerinden biri olarak 150. yaşını kutluyor. 1875’te yayımlanan Ekinci gazetesiyle temelleri atılan Azerbaycan basını, sadece haber kaynağı değil, aynı zamanda milli kimlik ve özgürlük ideallerinin taşıyıcısı oldu.

Hasan Bey Zerdabi’nin 1875’te yayımladığı Ekinci gazetesi, halkın uyanışı için bir okul işlevi gördü. Türkçe olarak yayınlanan bu gazete, dilde ve düşüncede millileşmenin başlangıcı oldu.

20. yüzyıl başlarında basın, Çar Rusyası’nın baskılarına rağmen özgürlükçü fikirlerin taşıyıcısı haline geldi. İrşat, Terakki, Füyuzat, Molla Nasrettin gibi yayınlar, istibdat karşıtı duruşlarıyla milli hareketin zeminini hazırladı.

1918’de kurulan Azerbaycan Cumhuriyeti’nin en güçlü destekçilerinden biri yine basın oldu. Azerbaycan, İstiklal, Açık Söz gibi gazeteler, bağımsızlık fikrini halka taşıdı. Parlamento kararları, hükümet programları ve anayasa tartışmaları basın aracılığıyla halka duyuruldu.

Azerbaycan basını, tarihin farklı dönemlerinde farklı zorluklarla karşılaştı. Ancak milli basın geleneği özellikle yurt dışındaki Azerbaycan diasporasında yaşamaya devam etti.

1991’de yeniden bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan’da basın, demokratikleşmenin en önemli dinamiklerinden biri haline geldi. 1. Karabağ Savaşı döneminde cepheden haber yapan gazeteciler, ulusal birlik duygusunu pekiştirdi.

Azerbaycan’ın medya kuruluşları, hala yurt içinde ve yurt dışında ülkenin sesi olmaya devam ediyor. 2020’de 2. Karabağ Savaşı sırasında medya, kamuoyunu bilgilendirmede ve uluslararası platformlarda haklı davanın anlatılmasında kritik rol oynadı.

150 Yıllık Direnişin Kalemle Yazılan Tarihi

Azerbaycan basını, 150 yıllık tarihinde sadece haber vermekle kalmadı, fikir üretti, yön verdi, direndi ve yol gösterdi. Bugün bu gelenek, yeni nesil gazetecilerle dijital mecralarda da devam ediyor.

Azerbaycan’ın milli hafızası, bu 150 yıllık basın tarihinin satır aralarında yaşamaya devam ediyor.

“Azerbaycan basını, millete teslimiyet ruhu aşılanmasına izin vermedi”

Yeni Müsavat Gazetesi İmtiyaz Sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Rauf Arifoğlu, Azerbaycan basınının kuruluşundan bu yana istiklalci bir çizgide olduğunu vurgulayarak, “Basın, Azerbaycan’ın bağımsızlığı uğruna her zaman mücadele verdi. Basın, bir ideolojik merkez oldu. Her zaman bağımsızlığı savundu.” dedi.

Arifoğlu, 150. yılını kutlayan Azerbaycan basınının birçok savaştan geçerek ayakta kalmayı başardığını belirterek, “Basınımız, çevremizdeki Rusça, Farsça ve İngilizce yayın yapan medya organlarının yürüttüğü dezenformasyona karşı kalkan görevi gördü. Azerbaycan basını tamamen milli ve istiklalcidir.” diye konuştu.

Azerbaycan Basını ve Karabağ Savaşı

Azerbaycan basını, Karabağ Savaşı’nın ideolojik cephesinde aktif rol oynadı. Türk medyasıyla kurulan işbirliğinin önemine işaret eden yayın yönetmeni Agil Camal, “Azerbaycan medyası, Türk medyası ile birlikte Azerbaycan gerçekliklerinin dünyaya aktarılmasında büyük rol oynadı.” dedi.