İran’ın Nükleer Programıyla İlgili Son Gelişmeler

İran’ın lideri Ayetullah Ali Hamaney önderliğindeki yönetim, eski Devrim Muhafızları Komutanı Muhsin Rızai’nin açıklamalarına göre, İsrail ile olası bir savaş ihtimaline karşı tedbirlerini arttırdı. Mart ayından itibaren savaş olasılığını göz önünde bulunduran İran, ülkenin nükleer programında kritik öneme sahip olan yüksek zenginleştirilmiş uranyum stokunu güvenli bölgelere taşıdı.

Nükleer Materyaller ve Tesisler Güvende

Rızai, verdiği önemli bir röportajda, “Önceden tüm materyalleri uzaklaştırdık. Tüm materyaller şimdi elimizde. Bilim insanları da bizim kontrolümüz altında. Nükleer ekipman üretimi yapan fabrikalar da hala faaliyet gösteriyor.” açıklamasında bulundu. Rızai, İran ordusunun düşmanlarına karşı sert ve caydırıcı önlemler alması gerektiğini belirtirken, düşmanların tekrar saldırıya geçmemesi gerektiğini vurguladı.

İran’ın Uranyum Rezervleri ve Uluslararası Denetim

Ulusal Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) standartlarına göre, İran’ın 17 Mayıs itibarıyla, dokuz adet atom bombası yapmaya yetecek miktarda yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyumu bulunuyordu. Daha düşük oranda zenginleştirilmiş materyaller ise daha fazla bomba yapılabilmesi için uygun olmasına rağmen, bu sürecin daha fazla çaba gerektirdiği belirtiliyor. Yüzde 20 oranına kadar zenginleştirilmiş materyaller iki ek bomba yapmaya yetecekken, yüzde 5’e kadar olan materyaller ise on bir ek bomba üretebilecek seviyede.

İran’daki uranyumun büyük bir kısmı yeraltı tesislerinde IAEA gözetiminde saklanıyor. Depolama bölgelerinin tam konumu halka açıklanmıyor. İsfahan’daki nükleer kompleksinde İsrail saldırılarında zarar gören dört binanın arasında uranyum metali işleme birimleri de bulunmaktaydı.

Natanz’daki Hasar ve Fordo’nun Durumu

Natanz’daki elektrik altyapısının tamamen hasar görmesi, atom tesisindeki santrifüjlerin yoğun şekilde zarar görmesine veya tamamen yok olmasına neden olmuş olabilir. IAEA Başkanı Rafael Grossi’ye göre, Natanz çok katlı devasa bir yeraltı kompleksi ve 50.000 santrifüje kadar uranyumu zenginleştirmek için imkan sağlayabiliyor. Diğer sağlam derin yeraltı tesislerinden biri olan Fordo’nun ise hala IAEA tarafından incelendiği belirtildi.

İran Dışişleri Bakanı’na suikast girişimi son anda önlendi: İsrail’in terör hücresi çökertildi

Uluslararası Tepkiler ve Diplomatik Çabalar

Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun sözcüsü, İran’ın nükleer silahlara asla sahip olmaması gerektiğini belirtti. Savaşın ikinci haftasında, üç Avrupalı dışişleri bakanı Cenevre’de İran’lı mevkidaşlarıyla bir araya gelerek gerginliği azaltmaya yönelik diplomatik çabaları yoğunlaştırdı. İngiliz Bakan David Lammy’nin Rubio ile de önceki görüşmeler yaptığı bilgisi de iletildi.